Rahim ağzı kanseri HPV isimli virüsün sebep olduğu bir kanserdir. Rahim ağzı (serviks, İngilizce cervix) rahmin vajina içerisindeki kısmıdır. Muayene sırasında vajenden bakıldığında görülebilir ve muayene edilebilir. Serviks kanserine neden olan bu virüsten korunabilirnirse kanserden de korunabilir. Bu nedenle önlenebilir bir kanser olarak kabul edilir. Virüs rahim ağzına 20’li 30’lu yaşlarda bulaşır. Bazı insanlar virüsü temizlerken sigara içen, çok fazla kişi ile cinsel birlikteliği olan, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler temizleyemez. Virüs enfenksiyonu sonrası önce diğer yazılarımızda belirttiğimiz rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonlar yani CIN lezyonları oluşur. Uzun yıllar devam eden CIN lezyonlar kanserleşmeye başlar. Bu süre net olmamakla birlikte 10-15 yıl kadardır.
Rahim ağzı kanseri kimlerde olabilir?
HPV virüsü toplumda oldukça sıktır. Kadınların %80’i 40 yaşına kadar, erkeklerin %90’ı 40 yaşına kadar HPV virüsü ile karşılaşırlar. HPV virüsünün bazı tipleri kanser yaparken bazıları yapmaz. Tip 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58’in kanser yapma olasılığı daha fazladır. Virüsün tipi dışında sigara içmek, erken yaşta cinsel ilişkiye başlamak, çok sayıda partneri olmak, partnerinin çok sayıda başka partneri olması, doğum kontrol hapı kullanmak, obezite (adenokanserlerde), cinsel yolla bulaşan hastalığı olması, çok çocuk doğurmak kanser ihtimalini arttırır.
Rahim ağzı kanseri nasıl anlaşılır?
Rahim ağzı kanseri uzun kanserleşme süreci olan bir hastalıktır. Bu yıllar içinde smear ve HPV testi yapılması ile kanserleşme daha oluşmadan mevcut lezyonların tedavisi mümkündür. Kanserleşme olunca en sık bulgu ilişki sonrası kanamadır. Karın alt bölgesinde dolgunluk hissi, bacak ağrısı, vajinal kanama diğer bulgulardır. Hastaların %60’ı tanı anında ileri evrededir. Kanserin kesin tanısı biyopsi yani parça alma işlemi ile olur. Patolojik inceleme ile sonuç kesinleşir.
Tanı sonrasında rahim ağzı konusunda tecrübeli bir hekimin muayene etmesi çok önemlidir. Rahmin her iki yanında bulunan bağların muayenesi ameliyat kararı için gereklidir. Bağlara yayılmış bir tümör ameliyat edilmez. Muayenenin yanında MR(emar) ve PET-CT filmleri de istenir. Rahmin yanlarında ve büyük damarların üzerinde bulunan lenf düğümlerine sıçrama var mı değerlendirilir. Bağlarda ve lenf düğümlerinde yayılım yoksa ameliyat edilir.
Rahim kanseri ameliyatı nasıldır?
Son yıllarda yapılan değerli çalışmalar gösteröiştir ki bu kanserin tedavisinin kapalı yani laparoskopi ile yapılması ölüm ve tekrarlama ihitmalini 6 kat kadar arttırmaktadır. Bu nedenle rahim ağzı kanserinin tedavisi açık cerrahi ile yapılır. Kapalı işlem yapılmaz. Kapalı işlem lenf düğümlerinin değerlendirilmesi için kullanılabilir. Rahim ağzı kanserinim ameliyatı rutin rahim yumurtalık alınması ameliyatından çok farklıdır. Rahmin bağlarının genişçe çıkarılması gerekir. Bu bağların içinde bulunan idrar yolları ve mesanenin ayrılması tecrübe gerektirir.
Tedavide başka hangi yöntemler kullanılır?
Hastalık erken evrede yakalandıysa cerrahi tercih edilir. Geç evrede ise radyoterapi ve kemoterapi eş zamanlı tedavide kullanılır. Ameliyat sonrasında patoloji sonucuna göre gerekli durumlarda hastaya kemoterapi ve radyoterapi verilebilir.
