HPV virüsü rahim ağzı kanseri, anal kanser, penis kanseri, vulva (dış cinsel organ) kanserinin başlıca sorumlusudur. Rahim ağzı (serviks) kanserlerinin %99’unda HPV virüsünün DNA’sı bulunmuştur. HPV kanser dışında el, ayak, gırtlak, anüs, penis, vulva ve vajende siğil (kondilom) oluşturarak ciddi sağlık sorunlarına sebep olmaktadır. HPV kanser yaptığı net olarak bilinen bir virüstür
HPV hastalığı sonrasında bağışıklık olur mu?
HPV cinsel ilişki sırasında oluşan mikro çatlaklardan içeri girer. Bu tür çatlaklar ilişki sırasında hemen her zaman gerçekleşir. Milimetreden küçük oldukları için fark edilemezler. Çatlaklardan vücuda sızan virüs hücrelerin çekirdeklerine girer ve üremeye başlar. Virüs kan damarlarına girmez. Virüs taşıdığı genler ile bağışıklık sistemine virüsün yerini gösteren hücreleri etkisizleştirir. Bu nedenle bağışıklık hücrelerinden ve akyuvarlardan kaçabilir. Hastada virüse karşı yeterli ve uzun süreli antikor cevabı oluşmaz. Ayrıca virüs hücreler içinde latent konumda uzun süre uykuda kalabilir. Bağışıklık sitemini zayıflatan hastalık ve stress gibi durumlarda yeniden canlanarak enfeksiyon yapar.
HPV bağışıklığını nasıl sağlayabilirim?
HPV virüsüne karşı aşılama ile kalıcı bağışıklık sağlamak mümkündür. HPV aşıları ilk defa 2006 yılında kullanıma sunuldu. Bu tarihten itibaren 100’den fazla ülkede onay almıştı. Birçok ülke ulusal aşı takvimlerine dahil ederek ücretsiz olarak kız ve erkek çocuklarını aşılamaktadır. Aşı içerisinde canlı virüs bulunmaz. Virüsün bir kısmı olan virüs benzeri partiküller içerir. Virüs benzeri partiküller içeren ancak virüsün yaptığı etkiyi oluşturmaksızın, yalnızca vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirerek yani HPV tipi antikor üretimini başlatarak kişinin uzun süreli HPV’ye karşı dirençli hale gelmesini sağlayan aşılardır. Aşı ile hasta olabilmek mümkün değildir, virüs DNA’sı içermez.
Aşı hangi hastalıklardan korur?
Aşı Avrupa(EMA) ve Amerika (FDA) ilaç daireleri tarafından onaylanmıştır. Rahim ağzı kanseri, vajina kanseri, vulva kanseri (HPV bağımlı tip), penis kanseri ve anüs kanserine karşı koruma sağlar. Ayrıca cinsel bölgede ve anüste çıkan siğillere karşı da etkilidir. Rahim ağzı kanserinden koruma oranı %98 kadardır.
Kimler aşılanabilir?
Aşı için belirli bir engel yoktur. Gebelere yapılması önerilmez. Küçük kız ve erkek çocukları 9 yaş sonrasında aşılanabilir. Aşı ilk ilişki öncesinde yapıldığında daha etkilidir. İlişki sonrasında hasta HPV nin bazı tiplerine yakalanmış ise o tiplere karşı tedavi edici değildir. Yakalanmadığı tiplere karşı koruyucudur. Aşı uygulanmasının üst sınırı kesin değildir. Kırk beş yaş sonrası uygulanması önerilmez. Erkek çocuklarının aşılanması siğil korunması ve gelecekte partnerlerine bulaşmanın engellenmesi açısından önerilir.
Kaç doz yapılmalı, nereden temin edilebilir?
Aşılama 15 yaş öncesinde 2 doz, daha ileri yaşlarda 3 doz yapılır. 0. 1. 6. veya 0. 2. 6. aylarda yapılabilir. Aşılar arasındaki sürelerin kısa olması önerilmez. Birinci ve ikinci doz arası en az bir ay, ikinci ve üçüncü doz arası en az 3 ay olmalıdır.
4’lü aşı eczanelerden temin edilebilmektedir. 9’lu aşı henüz ülkemizde bulunmadığı için Eczacılar Odası Yurt Dışı İlaç Temin Ofisi’nden alınabilmektedir.
