Yumurtalıklar (over) rahmin her iki tarafında birer tane bulunan 4x3x2 cm boyutlarında organlardır. Hormon salgılamak ve yumurta üretmek gibi görevleri vardır. Üretilen yumurta yanında bulunan tüp organları ile yakalanır. Sperm ile yumurta birleşmesi tip organları içerisinde olur. Yumurtalarda zamanla kanser oluşabilir. Yumurtalıkta kanser oluşma yaşı ortalama 65 yaştır.
Kimlerde daha fazla görülür?
Yumurtalık (Over) kanserinin oluşum mekanizmaları gün geçtikçe daha da netleşmektedir. Erkan yaşta adet görmeye başlayan, geç menopoza giren kadınlarda daha sık görülür. Çocuk doğurmamış olmak, emzirmemiş olmak, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, sanayileşmiş toplumda yaşamak ve aile öyküsü diğer risk faktörleridir.
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda over kanserinin %20’sinde ailesel kanser genlerinin hastalığın nedeni olduğu anlaşılmıştır.
Over kanseri ile meme kanseri ortak gen bozukluklarına sahiptir. Kanser olan her hasta bu genler açısından incelenmelidir. Bu genler varlığında kanser yaşı 45-50 yaşına kadar düşebilmektedir. Son zamanlarda kullanıma sunulan PARP inhibitörleri bu hastalarda yaşam süresini çok uzatmaktadır. Hastanın diğer akrabalarını korumak ve etkili olan ilaçları kullanmak için ailesel meme-over kanseri genleri bakılmalıdır.
Over kanseri nasıl yayılır, nasıl anlaşılır?
Over kanserinde meme ve rahim ağzında olduğu gibi bir tarama yöntemi yoktur. Bu nedenle her kadın çağırılarak yapılan toplumsal tarama mümkün değildir. Ailesel meme-over kanseri genleri olan hastalar ultrason ve kan değerleri ile takip edilirler. Yumurtalık kitlesi veya kisti olan hastalar kanser açısından düzenli kontrole gitmelidirler. Kist büyükse, içinde solid (et benzeri alanlar) kısımlar varsa, çok bölmeli ve odacıklı ise, kan akımı varsa, parmaksı çıkıntılar varsa kanser olasılığı yüksektir. Beraberinde karında sıvı varsa ileri evre kanserin bulgusu olabilir.
Over kanseri karın içine doğrudan yayılır. İlk önce karın zarına ve rahime, ileri evrelerde barsaklara, omentum denilen yağlı dokuya, mide, karaciğer dalak gibi tüm karın içi organlara yayılır.
Hastaların %75’i ileri evrelerde doktora başvurur. Hastalığa özel bir bulgu yoktur. Karın şişliği, hazımsızlık, ele gelen kitle, zayıflama, halsizlik gibi şikayetler sıklıkla izlenir.
Over kanseri tedavisi ve tedaviye hazırlık aşaması nasıldır?
Over kanserinin tedavisi tüm tümör dokusunu çıkarmak ve sonrasında kemoterapi vermektir. Over kanseri cerrahisi çok zorlu ve özel bir cerrahidir. Bu konuda eğitim almış ve deneyimli kişilerce yapılmalıdır. Hastanın yaşam süresini ve hastalığın gidişinde en önemli nokta ameliyatta tümör bırakılmamasıdır. Bu nedenle gerekli durumlarda rahim ve yumurtalık dışında barsak, dalak gibi organlarında alınması gerekebilir.
Ameliyat öncesinde MR (emar) veya diğer filmlerde hastalık çok ilerlemişse ve barsak kökü gibi çıkarılamaz yerlere yayıldıysa ameliyat ertelenir. Hastaya kemoterapi verilir sonra ameliyat yapılır. Ameliyat sonrası yeniden kemoterapi verilir.
Over kanserinin seyri nasıldır?
Hastaların büyük kısmı ilk iki yıl içinde nüks(tekrarlar) ederler. Bu özelikler nedeni ile over kanseri tedavisi maraton koşmak gibi uzun ve sabırlı olunması gereken bir yoldur. Tekrarlayan hastalık durumunda yeniden cerrahi ve kemoterapi seçenekleri kullanılır.
Over kanser erkan tanının ve ile cerrahinin çok çok önemli olduğu bir hastalıktır.
Over kanserinde sıcak kemoterapi nedir? HIPEC
Basitçe anlatırsam kanser ameliyatı sırasında karın içerine sıcak serum ile beraber kemoterapi verilmesidir. İşleme İngilizce HIPEC (Hiper termik intraperitoneal kemoterapi) kısaltması denilir. Bu işlem özel bir makine ile yapılır. Hastanın ameliyatı bittikten sonra hasta uyandırılmadan ameliyathane içinde uygulanır. Karın içerisine birkaç borudan ısıtılmış serum ile beraber kemoterapi verilir, diğer borulardan geri makinaya çekilir. Bu işlem 90-120 dk boyunca devamlı diyaliz işlemi gibi tekrar edilir. Karın içerisinde çok yüksek konsantrasyonlarda kemoterapi uygulanabilir. Ayrıca sıcak serum kanser hücrelerini öldürür. Bu yöntem son zamanlarda sıkça uygulanır. İşlem belli risklere sahiptir. Barsakların yanması, böbrek yetmezliği, dikişlerin açılması gibi riskler nedeni ile tecrübeli kişilerce yapılmalıdır.
